pH meten in water voor farmaceutisch gebruik
Farmaceutisch water
Water is de belangrijkste grondstof in iedere farmaceutische productie. De naam “water” is een vlag die veel ladingen dekt. Alles begint bij drinkwater dat gezuiverd wordt tot de gewenste kwaliteit zoals puur water (PW) of injectiewater (WFI). Water wordt ook gebruikt voor spoelen en reinigen en er is altijd afvalwater.
Elk type water moet voldoen aan een specifieke kwaliteit. Al is pH niet altijd een verplichte kwaliteitsparameter, het is een belangrijke parameter voor de controle van de goede werking van de purificatieprocessen. Als het gaat over water voor farmaceutisch gebruik is er één ding zeker: het is heel zuiver waardoor de geleidbaarheid erg laag is.
Lastig te meten
Het is een open deur intrappen: pH meten in heel zuiver water is niet eenvoudig! Maar waarom eigenlijk?
Met een pH-elektrode meet je het spanningsverschil tussen een glaselektrode en een referentie-elektrode. Het zuiver water zit tussen beide elektrodes. Dit betekent dat de weerstand tussen de elektrodes heel groot is omdat de geleidbaarheid van het water laag is. Bij een gegeven spannings- of potentiaalverschil (wat direct gerelateerd is aan pH) en een hoge weerstand loopt er slechts een hele kleine elektrische stroom. Deze elektrische stroom is gevoelig voor allerhande storingen, van statische elektriciteit tot elektromagnetische golven.
De elektrode zelf kan ook voor problemen zorgen. De referentie-elektrode staat in verbinding met het water via een poreus diafragma. Aan één kant van het diafragma heb je water met een heel hoge zoutconcentratie (3M KCl), aan de andere kant bevat het water geen ionen. Daardoor ontstaat er een diffusiepotentiaal over het diafragma. Deze potentiaal wordt uiteraard door de elektrode opgepikt en mee omgezet naar de gemeten pH-waarde.
Wat is eraan te doen?
De hierboven genoemde oorzaken zorgen ervoor dat pH meten in zuiver water niet altijd probleemloos verloopt. De keuze van de elektrode is dus van het allergrootste belang. Bij voorkeur kies je voor een elektrode met een ingebouwde platina hulpelektrode of ‘solution ground’ (SG): een soort bliksemafleider. Daarnaast zorgt een elektrode met voldoende elektrolietuitstroming voor stabiele meetresultaten. Uiteraard moet je er ook voor zorgen dat de gehele installatie goed en juist geaard is.
Meer informatie?